نسخه‌های تاریخی قرآن جدا از ارزشی که در نتیجه قدمت آن حاصل آمده، بار معنوی ویژهای دارند که آن را در ترازی بالاتر از قدمت تاریخی قرار میدهد.
نسخ خطی یا نفیس قرآن کریم از جمله ارزشمندترین متون تمذهبی و تاریخی جهان است که در سراسر جهان و در معتبرترین موزه‌ها و کلکسیونهای جهان از آنها نگاهداری میشود. یکی از این نسخ ارزشمند، قرآن نگل است که بنا به اعتقاد مردم روستا توسط خلیفه سوم عثمان بن عفان نگارش شده و یکی از چهار قرآن تاریخی است که در آن زمان به چهار نقطه جهان فرستاده شده بود. بررسیهای تاریخی البته این استناد را تایید نمیکند و قدمت این نسخه از قرآن را به قرن چهارم هجری نسبت داده است.
ابعاد قرآن نگل ۳۸ در ۲۱ و قطر آن ۱۳ سانتیمتر است. کاغذ استفاده شده در این کتاب موسوم به پوست آهو است. این کاغذ ضخیم و قهوهای رنگ به دلیل بافت سطح به این نام مشهور شده است.
داستان کشف این قرآن نفیس نیز در نوع جالب توجه است. در دوران صفویه، روزی چوپانی جوان در حین چرای گوسفندان خود متوجه گلی زیبا میشود و آن را از زمین بیرون می‌آورد. کندن گل باعث ایجاد چالهای کوچک و نمایان شدن صندوقچهای مدفون در زیر خاک میشود. چوپان به همراه دیگر روستائیان صندوقچه را از زیر خاک خارج ساخته و متوجه قرآنی میشود که هم اکنون در مسجد روستا و تحت تدابیر امنیتی مناسب از آن نگاهداری میشود. وجه تسمیه این قرآن نیز برگرفته از داستان کشف آن است. اهالی بومی به محل کشف قرآن «نوگل» میگفتند. آنها مسجدی در همان مکان ساخته و پس از آن از روستای خود کوچ کرده و در پیرامون مسجد استقرار پیدا میکنند. اینگونه است که نام مسجد و نسخه قرآن به نوگل مشهور میشود. بعدها نام نوگل به نگل تغییر پیدا میکند.
