مولفه «گذشت» یکی از مهم‌ترین مولفه‌هایی است که در بیشتر پیمایش‌های ملی و بین‌المللی مورد بررسی و آزمون قرار گرفته است. با وجود مبهم بودن شیوه اندازه‌گیری این شاخص در پیمایش‌های متفاوت، ارزیابی این پیمایش‌ها نتیجه معناداری را نمایش می‌دهد.
نتایج حاصل از ارزیابی این مولفه در پیمایش‌های متفاوت، دارای فراز و فرود است. در ادامه نتایج حاصل از ۸ پیمایش متفاوت مورد بحث قرار خواهد گرفت. مولفه «گذشت» در اولین پیمایش مورد بررسی در سال ۱۳۷۴ بیشترین میزان و در دو پیمایش ۱۳۹۵ و ۱۳۹۷ کم‌ترین میزان را به خود اختصاص داده است. گذشت و بخشندگی در سال ۱۳۷۴ با سطح ۴۵٫۵ درصد زیاد و خیلی زیاد سنجیده شده است. اما در سال ۱۳۸۱ این میزان به ۲۲٫۹ درصد کاهش یافته است. با گذر سال‌ها میزان «گذشت مردم» نیز بر حسب آمار کاهش یافته است به گونه‌ای که این میزان در سال ۸۲ به ۱۲ درصد سقوط کرده است. با وجود افزایش کمی میزان شاخص «گذشت» در پیمایش سال‌های ۸۴، ۸۸ و ۹۴، در پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان سال ۱۳۹۵ شاهد کاهش جدی و معنادار میزان «گذشت» هستیم. به گونه‌ای که تنها ۹٫۲ درصد پاسخ‌گویان «گذشت مردم» را در درجه زیاد و خیلی زیاد قرار داده‌اند.
تمام آن‌چه پیشتر در باب مولفه «گذشت» مطرح شد، این شاخص به طور کلی مورد ارزیابی قرار گرفت. اما در یک پیمایش «گذشت» به زیر شاخص‌های متفاوتی طبقه بندی شده‌است که نتایج حاصل از این طبقه‌بندی قابل ملاحظه است. پیمایش سنجش سرمایه اجتماعی سال ۱۳۹۴، «گذشت» را در سه دسته نسبت به اعضای خانواده، همسایه‌ها ـ آشنایان و غیر همشهری‌ها (غریبه‌ها) تقسیم بندی کرده است. نتایج این پیمایش نشان می‌دهد که میزان «گذشت» در قبال اعضای خانواده ۸۰٫۴، در قبال همسایه و آشنایان ۳۱٫۱ و در قبال افراد غریبه ۱۷٫۱ درصد است.
آمار بدست آمده از این پیمایش همچنین حاکی از آن است که میزان «گذشت» ایرانی‌ها با توجه به نزدیکی افراد، متفاوت است. لذا بررسی «گذشت» به طور کلی نمی‌تواند آمار دقیقی از این شاخص را ارائه دهد. فارغ از این موضوع ارتباط میان «گذشت» و «آشنایی» احتمالا بدان جهت است که در جامعه ایران نوعی فردگرایی منفی به صورت تاریخی وجود دارد. فردگرایی منفی به این معنا است که در این جامعه، افراد، خویشان خود را در درجه نخست قرار داده و ارتباط خود را با افراد ناآشنا و غریبه محدود می‌نمایند. محدود نمودن ارتباط با افراد جامعه، نخست بی‌اعتمادی اجتماعی را به بار می‌آورد که خود موجب کاهش بخشندگی و گذشت مردم نسبت به یکدیگر می‌شود.
