سازمانهای غیردولتی نقش حیاتی در دستیابی به اهداف سازمان ملل دارند. اهداف توسعه پایدار برای افزایش آگاهی و بسیج؛ ظرفیت سازی؛ طراحی و اجرای پروژهها؛ نظارت و بازنگری سیاستها؛ جمعآوری دادهها؛ ارائه تخصص فنی، و حمایت و پاسخگویی دولتها به تعهداتشان است. سازمانهای غیردولتی در زمینه بیماریهای غیرواگیر نقش محدودی داشتهاند، علیرغم اینکه بیماریهای غیرواگیر بیشترین بار مرگ و میر را در سراسر جهان نشان میدهند.
سازمان بهداشت جهانی پنج بیماری غیرواگیر را در اولویت قرار داده است: بیماریهای قلبی عروقی، دیابت، سرطانها، بیماریهای مزمن تنفسی و سلامت روان. گزارشهای کمیسیون سطح بالا خواستار تقویت پاسخهای سیستم بهداشتی به بیماریهای غیرواگیر هستند و بر پیوند بین بیماریهای غیرواگیر و پوشش همگانی سلامت تأکید میکنند. این اسناد همچنین تأکید میکنند که سازمانهای غیردولتی باید در این واکنش جهانی، بدون ذکر جزئیات نقشهای خاص، مشارکت داشته باشند. نقش سازمانهای غیردولتی در سلامت جهانی و تقویت سیستمهای بهداشتی عبارتند از: همکاری با وزارتخانههای بهداشت؛ مدیریت پروژهها و برنامههای مشترک آزمایشی، رویکردهای ارائه خدمات نوآورانه؛ درگیر کردن جوامع؛ توسعه منابع انسانی و تقویت زیرساختها و سیستمهای اطلاعاتی.
- Santé diabète یک سازمان غیردولتی که در حوزه پیشگیری و درمان بیماری دیابت در مالی فعالیت میکند
انجمن بینالمللی دیابت تخمین میزند که حدود ۱۵۲۰۰۰ بزرگسال در مالی (۲۰ تا ۷۹ ساله) با دیابت نوع ۲ (شیوع ۲٫۱٪) زندگی میکنند و ۱۵۵۰ نفر دیگر مبتلا به دیابت نوع ۱ هستند. Santé Diabète یک سازمان غیردولتی فرانسوی است که از سال ۲۰۰۳ در مالی مستقر است و به طور خاص روی دیابت در سراسر کشور کار میکند. این سازمان غیردولتی کار خود را در مالی آغاز کرد زیرا چندین عضو مؤسس کار تحقیقاتی را روی فونیو (یک ارزن/غلات آفریقای غربی) و دیابت در مالی انجام داده بودند و با متخصصان پزشکی در این کشور همکاری نزدیک داشتند. از این رو، چالشهای مختلفی شناسایی شد که منجر به اجرای اولین ارزیابی سریع در سال ۲۰۰۴ گردید که هدف آن مستندسازی واضحتر این مشکلات بود.
این انجمن فعالیت خود را به عنوان ارائه کمکهای فنی به وزارت بهداشت و همچنین اجرای فعالیتهای مورد توافق آن و سایر شرکا معرفی کردهاست. این فعالیتها عبارتند از: برنامه آموزش همتایان برای دیابت نوع ۲، آموزش برای کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱، آموزش دیابت برای متخصصان بهداشت در بیمارستانهای ملی، آموزش پزشکان ارجاع دیابت در بیمارستانهای منطقهای و مراکز بهداشتی، یک برنامه آموزشی یک ساله و چهار ساله دانشگاهی در زمینه غدد درونریز، بیماریهای متابولیک و تغذیه در دانشکده پزشکی و ادنتوتوماتولوژی مالی؛ یک گروه کاری که توسط اداره ملی بهداشت و برای بهبود عرضه و در دسترس بودن داروهای دیابت در مالی و همچنین برای مذاکره در مورد قیمت داروها ایجاد شده است. حصول اطمینان از در دسترس بودن تجهیزات تشخیصی متناسب با هر سطح از سیستم سلامت؛ افزایش آگاهی در مورد دیابت در جمعیت از طریق کمپینهای آموزشی (جوامع و مدارس) و همچنین در رسانهها، و توسعه و گسترش مطالب آموزشی بیمار برای ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی.
بسیاری از این ابتکارات در محیطهای دیگر بر عهده بازیگرانی مانند دولت، دانشگاهها، انجمنهای دیابت یا انجمنهای حرفهای پزشکی خواهد بود. همه این فعالیتها توسط این انجمن، از منابع مختلف، از جمله کمکهای مالی توسعه از سوی دولتها و بنیادهای خصوصی، حمایت مقامات منطقهای در فرانسه و بودجه تحقیقاتی برای ابتکارات خاص، تامین شد. هدف از این مطالعه بررسی این موضوع بود که چگونه یک سازمان غیردولتی میتواند خدمات بهداشتی را برای مراقبت از دیابت در جنوب صحرای آفریقا تقویت کند.
- نتیجهگیری
انجمن مذکور، نقش مهمی در افزایش آگاهی و ارائه حمایت از دولت مالی ایفا میکند، زیرا تامین مالی سیستم بهداشت و دسترسی به محصولات پزشکی در مناطقی است که سازمان غیردولتی باعث تقویت سیستم بهداشتی شده است. رهبری و حکمرانی، ارائه خدمات و نیروی کار سلامت در میان حمایت از سیستم سلامت و تقویت آن قرار میگیرند. اگرچه پیشرفتهایی حاصل شده است، اما این حوزهها هنوز به ورودی سازمان وابسته هستند و بودجه پایدار و پشتیبانی فنی هنوز به طور کامل در سیستم سلامت ادغام نشده است. به عنوان مثال، بخش نیروی کار سلامت به وضوح بهبودهایی را بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۸ از نظر تعداد پرسنل آموزش دیده، نحوه کار این متخصصان در سیستم بهداشت مالی و نحوه برگزاری دورههای آموزشی خاص نشان داده است.
با این حال، این سازمان در بسیاری از موارد این آموزشها را از طریق حمایت خارجی سازماندهی و تأمین مالی میکند و این آموزشها هنوز جزئی از نظام سلامت نیستند. زیرا در حال حاضر همه ابزارهای جمعآوری دادههای مورد استفاده برای دیابت در سیستم بهداشت مالی یکپارچه نیستند.
طراحی و اجرای پروژههایی که توسط سازمانهای غیردولتی رهبری میشوند، یک جزء مشترک است که زیربنای همه این فعالیتها است. تجربه با این سازمان نشان میدهد که اولین گام مهم ارزیابی اولیه سیستم سلامت با استفاده از RAPIA در سال ۲۰۰۴ بود. این امر با فعالیتهای هدفمند دنبال شد. درس دیگر، در زمینهای مانند مالی، این است که برای تقویت سیستمهای بهداشتی برای مدیریت مؤثر بیماریهای غیرواگیر و دیابت، سازمانهای غیردولتی باید نقشهای مختلفی را ایفا کنند که ممکن است در طول زمان تکامل یابند.
این مطالعه بهجای ارزیابی رسمی، ماهیت توصیفی داشت و تعیین کمیت تأثیر کار سازمان بر حوزههای مختلف نظام سلامت غیرممکن است. اما میتوان استدلال کرد که کار سازمان، کاتالیزوری بوده است و تأثیر آن را میتوان به طور غیر مستقیم با افزایش افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ اندازهگیری کرد. در سال ۲۰۰۴ تنها ۱۴ نفر مبتلا به دیابت نوع ۱ ثبت شده بودند، در مقایسه با ۵۸۴ نفر در سال ۲۰۱۸ همانطور که قبلاً بحث شد، دیابت نوع ۱ یک شرایط ردیاب مفید برای ارزیابی سیستمهای بهداشتی است و این افزایش تعداد افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ در سیستم میتواند به عنوان نمایندهای برای بهبود در مدیریت دیابت در نظر گرفته شود.
تجزیه و تحلیلی در موزامبیک نشان داد که تأثیرات مشابه این رویکرد برای بهبود مراقبت از دیابت بین سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۸ و در فعالیتهای حمایتی سیستم سلامت رواندا به دلیل افزایش بقا، در تعداد افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ بهبود یافته است آنچه در مثال منحصر به فرد است این است که چگونه، فراتر از تأثیر مستقیم آن بر تقویت سیستم سلامت که رویکردهای توسعه یافته توسط داشته است، این سازمان غیردولتی با ایفای نقشهای دیگر در رسیدگی به دیابت برای جمعیت مالی در یک LMIC نقشی ایفا کرده است. یک بخش خصوصی مسئول که محصولات مورد نیاز را تامین میکند و در نهایت جامعه مدنی که پیوندهای بین جوامع را فراهم میکند. در زمینه مالی، این سازمان، که بخشی از پای «جامعه مدنی» است، نقشهای بخش دولتی و خصوصی را در زمینه پیچیده دیابت ایفا میکند.
سازمانهای غیردولتی یا جامعه مدنی در دیابت و بیماریهای غیرواگیر به طور کلی تا حد زیادی غایب بوده یا عمدتاً بر حمایت و افزایش آگاهی تمرکز کردهاند تا اجرای واقعی برنامهها در یک کشور خاص. در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، تمرکز انجمنهای دیابت بر حمایت و ارائه مراقبت در صورت عدم وجود این بوده است. مثال این انجمن دیابت، نشان میدهد که برای پرداختن به بار جهانی بیماریهای غیرواگیر، سازمانهای غیردولتی محلی باید توانمند شوند تا نیرویی برای تغییر در پرداختن به این چالش در زمینههای محلی خود باشند.